Financiering

Tabel 4.1: Middelen, opbrengst en rendement (treasury-functie)

Onder het begrip Middelen wordt verstaan de gelden die in rekening courant worden aangehouden bij de Schatkist (het schatkistbankieren) en de leningen die zijn verstrekt aan gemeenten (het onderling lenen aan openbare lichamen).

Omvang middelen 2022 (per jaareinde en gemiddeld)
In 2022 zien we een afname van de middelen van € 91 mln. eind 2021 naar € 78 mln. eind 2022.
Het gemiddelde daalt van € 101 mln. in 2021 naar € 76 mln. in 2022. Beide afnamen zijn voornamelijk het gevolg van investeringen en het verstrekken van bijdragen in grote projecten. In beide gevallen was deze terugloop overigens minder dan waarvan in de Programmabegroting 2022 was uitgegaan.

Omvang opbrengst 2022
Er is in de Programmabegroting 2022 uitgegaan van de opbrengst over de op dat moment reeds verstrekte leningen aan gemeenten.
Over de middelen die waren ondergebracht bij de schatkist bedroeg de rentevergoeding voor het overgrote deel van het jaar 0%. Sinds medio september 2022 is deze rente echter positief en vergoedt de schatkist ons de bijbehorende creditrente.

Rendement 2022
Het rendement (0,38%) is aanmerkelijk hoger dan het geraamde percentage in de Programmabegroting 2022.

Trend 2018-2022
Er is in dit tijdvak sprake van een forse afname van de omvang van de middelen (zie grafiek 4.1).

Grafiek 4.1: Gemiddelde omvang middelen

Grafiek 4.2: Behaald rendement

Grafiek 4.2 toont het verloop van het behaalde rendement over de jaren 2018-2022 en laat zien dat het rendement de laatste jaren maar net boven de 0% ligt met het laatste jaar een lichte stijging.

Activiteiten vermogensbeheerder
Het afgelopen jaar waren er weinig contactmomenten met de vermogensbeheerder en zijn er geen nieuwe uitzettingen geweest.

ASR Vermogensbeheer heeft, op verzoek van de provincie, de volgende huidige tarieven afgegeven:

• Rente Onderhandse Leningen Publieke Sector looptijd  2 jaar:               3,39%.
• Rente Onderhandse Leningen Publieke Sector looptijd  5 jaar/fixe:       3,25%.
• Rente Onderhandse Leningen Publieke Sector looptijd 10 jaar/fixe:       3,35%.
• Rente Onderhandse Leningen Publieke Sector looptijd 10 jaar/lineair: 3,24%.

Het jaar 2022 is op z’n zachts gezegd anders verlopen dan veel economen en analisten hadden verwacht. Onder meer exploderende energieprijzen, hoog oplopende inflatie, een sterk gestegen rente en tegenvallende economische groei zorgden voor een beeld waar (vrijwel) niemand op had gerekend.

Als gevolg daarvan is de ontwikkeling van de rente in 2022 is redelijk spectaculair. De Duitse 10-jaars rente steeg in 2022 tot ca. 2,5%, de Nederlandse tot 2,8% en de Italiaanse tot 4,6%. Ter vergelijking: begin 2022 stond de 10-jaars Nederlandse staatrente nog net onder de 0%, na daarvoor ook al een langere periode rond de -0,5% te hebben gestaan. Over heel 2022 zijn 10-jaars rentes met 270 (Duitsland) tot 350 (Italië) basispunten gestegen, en 30-jaars rentes met 225 (Duitsland) tot 265 (Italië) basispunten.

Hieronder is een overzicht opgenomen van de per balansdatum (31 december 2022) verstrekte leningen in het kader van het onderling lenen. Het behaalde rendement over de uitgezette leningen bedroeg in 2022 totaal 0,66% over een gemiddeld uitstaand bedrag van € 8,9 mln.

Tabel 4.2: Onderling verstrekte leningen aan gemeenten